Vroeg naar bed
Het plan was eigenlijk om zaterdagochtend vroeg een bus te nemen naar een nationaal park vlakbij Santiago (Cajón del Maipo), om de ganse week van sightseeing in de stad eventjes te breken alvorens zondag te vertrekken naar Valparaíso, een van de mooiste steden van Chili, gelegen tegen een heuvel. Op tijd naar bed dus, want om 06:00 moeten we opstaan, onze bus naar het park vertrekt immers om 7:30.
Uit bed gelicht
Tot we om 3:30 dus beiden wakker geschud worden: het hele huis trilt hevig, er is wat lawaai van klapperende ramen en schuivende meubelen te horen, maar verder is het eerste wat in je opkomt op zo'n moment : wat nu weer ...? Tot je even later beseft : earthquake ... ach ja, dat gebeurt hier vaak, dus geen paniek, het 'daarvoor kom ik mijn bed niet uit hoor'-gevoel.
Maar het trillen wordt heviger en verandert in hevig schokken. Het eerste glas sneuvelt, je hoort overal dingen stukvallen en Irma begint zich nu ook met de zaak bezig te houden. Dan besef je dat het menens is dus loop je beiden op blote voeten en (gelukkig) in pyjamabroek de schommelende trap af, onderweg ontwijk je nog een vallende vaas en glasscherven op de vloer; je duwt een paniekerige, huilende en halfnaakte hoogzwangere vrouw die ook in het studentenhuis waar je verblijft woont voor je uit het terras op, en dan valt de elektriciteit uit. Apocalyptische toestanden dus.
Een minuutje later stopt het trillen en hoor je overal auto-alarmen, sirenes, gekrijs en als de eerste zaklantaarns en kaarsen worden bovengehaald zie je geen steek voor je want de ganse tuin baadt in het stof. Daar sta je dan, slaapdronken maar bloednuchter, op blote voeten in een stofwolk in een tuin in Santiago de Chile. Bijna iedereen rondom jou is straalbezopen want het is vrijdagnacht, zomervakantie, warm, week-end en je verblijft in een studentenhuis. Sommige van hen waren nog niet gaan slapen en komen beverig, zwetend, ruikend naar een mengeling van rum en sigaretten in totale paniek op je afgerend, met de woorden : 'geen paniek', 'no pasa nada', 'tranquilo'. Ik kon nog net een paar druppels speeksel ontwijken maar wordt toch een beetje zenuwachtig, want we zijn helemaal niet in paniek ... we staan daar gewoon met een slaapkop te wachten tot we weer kunnen gaan pitten, en beseffen dat als het huis een drie-minuten durende aardbeving van 8.8 overleeft, wij dat waarschijnlijk ook wel zullen.
Replica
Maar dan komen de replica's, zoals men de naschokken hier noemt. Nog geen 5 minuten later beeft de aarde weer, al is het dit keer in niets vergelijkbaar met de beving van 3:30.
Omdat we daar op blote voeten en zonder veel kleren aan in de tuin staan, besluiten we toch terug naar onze kamer te gaan op de derde verdieping van het gebouw om een t-shirt en schoenen aan te trekken en onze zaklampen te gaan halen. Het is immers duidelijk dat niemand zomaar terug gaat slapen. Maria, de huisbewaarster (een Duitse en een van de weinige nuchtere bewoners) wil het huis eerst grondig gaan inspecteren op schade en dan pas kan iedereen terug zijn kamer in.
We lopen voorzichtig de trappen op, borstelen het stof en de stukken kalk die van de muur naar beneden kwamen weg en op de eerste verdieping treffen we een ware ravage aan in de keuken. Het fornuis is een meter verplaatst en de kasten met borden zijn opengegaan, waardoor de helft van de inhoud in stukken op de grond ligt. In onze kamer zijn alle meubelen verplaatst en sommige voorwerpen op de grond stuk gevallen.
Normaalgezien had ons bezoek van enkele dagen geleden aan de wijngaard van Concha y Toro deze blog nooit gehaald. Het was eigenlijk veel te duur voor wat het waard was. De twee 'kadootjes' (glazen met het opschrift van het bedrijf) vonden we wel leuk en de buit zetten we protserig op de kast in onze kamer, op de hoogste plank, goed in het zicht. Dat was duidelijk buiten de aardbeving gerekend.
De glazen zullen in meerdere opzichten een mooie herinnering worden aan Chili, en Irma heeft mij al gek verklaard omdat ik dat tweede glas óók absoluut mee naar huis wil nemen.
Maar goed, de replica's dus. Nadat we een beetje meer aangekleed zijn en nog een uur of drie buiten moeten trotseren met overmoedige, overbezorgde dronken Spanjaarden en Chilenen keren we terug naar binnen. We slepen een matrasje een verdieping lager, zodat de vluchtweg naar buiten korter is in geval van naschokken. Nog geen half uur later is het weer van dattum. Zware naschok en weer naar buiten stormen. En weer tussen die paniqueurs moeten gaan staan.
De replica's zullen de ganse nacht en dagen nadien blijven gebeuren. Tot nu toe werden er al meer dan zeventig naschokken geregistreerd maar het blijft meestal beperkt tot korte, lichte bevingen, soms zo licht dat je ze enkel voelt als je neerzit of -ligt, of doordat er kringen verschijnen in je glas water.
De volgende dag
De nacht blijft verder rustig en rond 7:00 kruipen we terug in bed. Intussen is er terug elektriciteit en slagen we erin om onze familie via internet gerust te stellen.
Enkele uren later, rond de middag, staan we op en beginnen we met het opruimen van het puin en de schade in huis. Het stelt gelukkig eigenlijk allemaal niet zo erg veel voor, op een uurtje hebben we met z'n tweeën de boekenrekken opgeruimd,de keuken terug in orde gebracht en het ganse huis gestofzuigd.
Nadien wandelen we in de tuin van ons huis en door de stad om de schade op te meten.
Als bij wonder blijft de Heilige Maagd (of beter, het beeldje in de tuin dat haar moet voorstellen) ook door de aardbeving ongeschonden, hoewel er een metershoge muur over gevallen is.
Ook de huisdieren zijn in goede handen.
In de straten van Santiago echter treffen we andere taferelen aan. Hoewel het grootste deel van de stad ongeschonden uit deze zware aardbeving komt, zijn enkele oude huizen zwaar en soms totaal beschadigd. We treffen mensen aan die hun hele hebben en houden opladen en vluchten.
In Santo Domingo, dezelfde straat als de onze:
De etalage van een liquor-store:
Televisieploegen registreren vox populi van Santiguinos:
Moderne gebouwen zijn amper beschadigd:
Vele klokken blijven stilstaan om 3:30, het tijdstip van de beving:
Hoewel er verschillende honderden doden gevallen zijn, de luchthaven al twee dagen gesloten is en er geen bussen (= belangrijkste transportmiddel tussen de grote steden) rijden, hebben we de indruk dat dit land op een heel flexibele wijze weerstand biedt aan de ramp. In de hoofdstad zijn weliswaar alle supermarkten gesloten, maar de metro rijdt na 1 dag al terug met een capaciteit van 80%, er breekt voor zover wij zien nergens paniek uit, niemand begint te hamsteren en de situatie is erg rustig. Soms hebben we de indruk dat de media sommige aspecten van de ramp overdrijven, al is dat misschien ook nodig om diegenen voor wie het een ver-van-zijn-bed-show is wakker te schudden.
Wat spijtig genoeg niet kan gezegd worden van steden als Concepción, vlakbij het epicentrum van de aardbeving en Talcahuano, dat werd weggevaagd door een vloedgolf, valt het aantal slachtoffers en de schade hier in Santiago volgens ons nog mee, en zeker vergeleken met wat er in Haïti gebeurde.
Ik las onlangs dit op allsantiago.com, een website met toeristische informatie over de stad:
"Santiago could well be a miraculous place. It’s wondrous, in fact, that it exists at all. Hopelessly isolated for centuries, destroyed several times by earthquakes and repeatedly pounded by financial meltdowns and political crises, this city is one tough cookie. It’s no surprise the world is setting its eyes on the Chilean capital as it finally shakes off years of shortcomings and bounces fashionably into action. Down the ages, life in Santiago has been more defined by resourcefulness than excess, yet it cannot be denied that the city has continually exerted an alluring effect on the hundreds of thousands of soul-searchers who have made it their home. The spirit of its population is evidence of an unyielding belief in self-improvement, hard work, and of course, miracles themselves. "
Reisplannen omgegooid
Eén van de zwaarste aardbevingen in de geschiedenis en je zit er middenin - het gebeurt niet op elke doordeweekse wereldreis en wij zijn en blijven zwaar onder de indruk.
Onze reisplannen in Chili worden natuurlijk totaal omgegooid omdat we op dit moment niet uit de stad weg kunnen. Gelukkig kunnen we nog een weekje langer in Santiago blijven totdat onze vlucht naar Los Angeles (overigens alweer zo'n notoir aardbevingsgevoelig gebied) volgende zaterdag vertrekt. Misschien vertrekken we binnen enkele dagen alsnog naar Valparaíso, de wondermooie Chileense kuststad waar we een appartementje gehuurd hadden en waar we eigenlijk vandaag naartoe zouden zijn gereisd.
